Buitenland Nederland
De leiders van de 4 coalitiepartijen. Van links naar rechts: Geert Wilders, Dilan Yesilgöz-Zegerius, Caroline van der Plas, Pieter Omtzigt. Foto: Belga
"Nederland wordt veiliger en de zon zal weer schijnen." Zo begint PVV-kopstuk Geert Wilders zijn voorstelling van het nieuwe Nederlandse regeerakkoord. De komende Nederlandse regering wil sterk ingrijpen op het vlak van migratie. Verder legt het akkoord onder meer de nadruk op veiligheid, bestaanszekerheid en landbouw. Daarmee heeft elke coalitiepartij een thema binnengehaald.
Er werd tot laat vannacht onderhandeldom de laatste puntjes op de i te zetten, maar bijna 6 maanden na de verkiezingen hebben de Nederlandse partijen BBB, PVV, VVD en NSC eenakkoord bereikt over een nieuwe, rechtse regering.
"Radicaal-rechts speelt al lang een vrij grote rol in de Nederlandse politiek, maar er is nu voor het eerst echt een regering met de PVV", zegt journalist Ivan Ollevier in De Ochtend op Radio 1 vanuit Den Haag. "Het informele cordon sanitaire dat er was rond de partij is nu dus gebroken."
Heel wat informatie over het regeerakkoord was vanochtend al gelekt in de Nederlandse media. Intussen hebben de 4 partijleiders het akkoord officieel voorgesteld. Ze benadrukten ook alle 4 de goede samenwerking, ondanks de verschillen tussen de partijen.
"We schrijven geschiedenis vandaag", zo spreektPVV-kopstuk Geert Wilders de pers toe. "Met elkaar als 4 partijen, maar ook de PVV, mijn eigen partij, komt in het kabinet."
"Wie het akkoord leest, zal zien dat er heel wat zal veranderen. De zon zal weer schijnen. Het motto van dit kabinet is 'Hoop, lef en trots'. We zullen weer trots kunnen zijn op ons prachtige Nederland."
Bekijk: "Zon gaat opnieuw schijnen" versus "Het is rampzalig"
Videospeler inladen...
Strenger asielbeleid
Migratie wordt een prioriteit, wat niet verrassend is in een regering waar de PVV van Geert Wilders de toon zal zetten. Daarbij staat het "het strengste asielbeleid ooit" centraal.
Zo is overeengekomen dat de 'spreidingswet', die afspraken over de opvang van asielzoekers bevat, niet zal worden uitgevoerd. De 4 meerderheidspartijen willen ook een tijdelijke asielcrisiswet invoeren.De asielvergunning voor onbepaalde tijd wordt afgeschaft en de vergunning voor tijdelijk verblijf wordt aangepast.
Automatische gezinshereniging wordt ook geschrapt en het aantal mensen dat via gezinshereniging mag nareizen wordt "fors beperkt".
VVD-leider Dilan Yesilgöz-Zegerius benadrukt dat de kiezer een voorkeur heeft uitgesproken voor een centrumrechtse koers. De liberale partij die met Mark Rutte 13 jaar lang de premier leverde, stond lang op de rem van een coalitievorming. "Maar we nemen nu de verantwoordelijkheid voor een stabiel en veilig Nederland in een onrustige wereld", zegtYesilgöz-Zegerius.
Bestaanszekerheid
NSC-kopstuk Pieter Omtzigt benadrukt tijdens zijn toespraak dat dit kabinet de bestaanszekerheid wil verbeteren, een belangrijk thema voor NSC. Hij noemt onder meer de vele flex-contracten. "Nederland is daar kampioen in, en daar gaan we maatregelen tegen nemen", aldus Omtzigt.
Verder wil de coalitie een lastenverlichting op arbeid, "bijvoorbeeld via het introduceren van een extra schijf in de Inkomstenbelasting". En de 4 willen zekerheid op de arbeidsmarkt stimuleren, schuldhulpverlening verbeteren, wonen weer betaalbaar maken en kinderopvang voor ouders bijna gratis maken.
"Het is een onrustige periode in Nederland en de wereld", zegt Omtzigt. "Met dit ambitieuze programma - dat we nog moeten uitwerken - hopen we Nederland samen een stap verder te helpen."
Stikstofbeleid
En dan zijn er ook zaken die de BoerBurgerBeweging (BBB) tegemoet moeten komen. Op het vlak van stikstofbeleid kiezen de partijen bijvoorbeeld voor een minder vergaande aanpak dan de ontslagnemende regering. Een gedwongen krimp van de veestapel is niet aan de orde en ook gedwongen onteigening van boeren niet.
Er mag overdag weer 130 kilometer per uur worden gereden op de snelweg. Die maximumsnelheid werd enkele jaren geleden nog verlaagd om de uitstoot van stikstof omlaag te brengen.
De coalitie in wording wil zich in haar klimaatbeleid houden aan de bestaande afspraken, maar vindt het niet nodig om in Europa voorop te lopen. Het plan om grote vervuilende bedrijven vanaf 2028 meer te laten betalen voor hun CO2-uitstoot wordt bijvoorbeeld ingetrokken.
Ambassade in Israël
Een ander opvallend voorstel, zeker in de huidige internationale context: Nederland wil zijn ambassade in Israël van Tel Aviv naar Jeruzalem verplaatsen. Er "wordt onderzocht wanneer verplaatsing van de ambassade naar Jeruzalem op een daartoe geschikt moment kan plaatsvinden", schrijven de 4 partijen.
De formerende partijen hebben in hun hoofdlijnenakkoord afgesproken om uiteindelijk 14,7 miljard euro per jaar te bezuinigen. Daar staat ook 14,7 miljard euro aan extra uitgaven tegenover. Dat gaat samen met lastenverzwaringen van 4,6 miljard euro.
En nu?
"In het zogenoemde programma-akkoord staan alleen de hoofdlijnen", legt Ollevier uit. "De regering zal die lijnen in de loop van de legislatuur verder moeten uitwerken."
Nederlandse media hoopten dat de premierkandidaat bekend zou worden tijdens de persconferentie van de fracties, maar daar werd met geen woord over gerept.
Het is gebruikelijk dat de formateur de premier wordt. Dat is Richard Van Zwol, die ook al informateur was.Hij zal dus het team van ministers en staatssecretarissen samenstellen. Maar hij heeft al aangegeven geen premier te willen worden.
Dat Wilders geen premier wordt, is ook al langer duidelijk. Maar wie dan wel? Vooral de naam van oud-PvdA-minister Ronald Plasterk, die eerder in deze formatie ook al verkenner en informateur was, doet al enkele dagen de ronde.
"Plasterk is een opvallend figuur", zegt Ollevier. "Hij is een sociaal-democraat die de laatste jaren een heel eind naar rechts is opgeschoven. Hij kan het ook persoonlijk heel goed vinden met Wilders. De partijen zullen er nog over moeten discussiëren, maar waarschijnlijk zal Plasterk inderdaad de premier worden."
Oppositie is kritisch
Nederlandse oppositiepartijen zijn niet te spreken over de coalitie en het akkoord. Vooral Frans Timmermans, de leider van de grootste oppositiepartij GroenLinks-PvdA reageert scherp. "Voor het eerst in de Nederlandse parlementaire geschiedenis komt radicaal-rechts in het centrum van de macht te staan. We krijgen dus echt een PVV-kabinet. Dat is historisch en dat bedoel ik niet in een positieve zin."
"Ik vind het rampzalig voor werknemers en de overheid. Het akkoord is op drijfzand gebouwd. Ze willen directeuren en aandeelhouders spekken met bezuinigingen op zorg en onderwijs. Het minimumloon gaan ze niet verhogen. Ik ga niet zeggen dat alles slecht is, maar als je ziet hoe ze de rekening betalen is het slecht voor werkende mensen."
D66-leider Rob Jetten is ook "totaal niet onder indruk".Hij noemt het een akkoord dat volstaat "met luchtkastelen op financieel drijfzand". Hij vindt de samenwerking tussen de 4 partijen een "wankele coalitie", met een akkoord dat geen antwoord biedt op de problemen van veel mensen.
"Niet voor het onderwijs, het klimaat, de zorg en de woningbouw. Het is een akkoord dat Nederland terug achter de dijken plaatst en met minder samenwerking in de EU. Het akkoord zal doorgerekend moeten worden om de echte effecten voor mensen te begrijpen."
CDA-leider Henri Bontenbal mist leiderschap in het gepresenteerde akkoord om de "grote problemen die zich in de toekomst aandienen op te lossen". Hij spreekt van een "hoop ingebakken teleurstelling in het akkoord".
SP-leider Jimmy Dijk zegt dat de 4 partijen straks een regering voor "rijk rechts" zullen vormen. Hij vindt de voorstellen om armoede te bestrijden heel mager. "De beloofde sociale vooruitgang ontbreekt."
De Nederlandse politieke kopstukkenen hun partij
- Geert Wilders van dePartij voor de Vrijheid (PVV):De partijslogan "Nederland weer op 1" geeft de toon van de PVV duidelijk aan. Volgens de partij komt de Nederlander te vaak op de tweede plaats. De oorzaak leggen PVV-politici bij "de voortdurende asieltsunami". Het migratie-debat is dan ook een van de stokpaardjes van de partij.
- Caroline van der Plas van de BoerBurgerBeweging (BBB):"We zetten de burger voorop", reageerde Caroline van der Plas aan VRT NWS na de verkiezingsoverwinning in maart vorig jaar. Volgens analisten behaalde de BBB zo'n succes omdathet de belangen van de landbouwsector wist te verbinden met een bredere onvrede bij de Nederlandse boeren en burgers. Bij de verkiezingen eind vorig jaar was het resultaat echter een stuk minder goed.
- Dilan Yesilgöz-Zegeriusvan deVolkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD): binnen haar partij heeft Yesilgöz een eerder rechts profiel. Ze wordt als "gedreven" en "perfectionistisch" omschreven en volgt als minister de harde lijn in de aanpak van criminaliteit en op het thema migratie.
- Pieter Omtzigtvan hetNieuw Sociaal Contract (NSC):Omtzigt wil met de gloednieuwe partij NSC vooral een nieuwe bestuurscultuur in Nederland verwezenlijken. Een ander speerpunt van het NSC is bestaanszekerheid, die zich uit in bijvoorbeeld betaalbaar voedsel en betaalbare woningen.
Meest gelezen
- Verenigd Koninkrijk Britse spionageverdachte dood aangetroffen in park 21:31
- Jouw belastingaangifte Zes redenen waarom je vaak nog veel belastingen betaalt op je pensioen 12:28
- Midden-Oosten "Condoleances van Charles Michel waren uiterst onhandig": Hoe moeten wereldleiders reageren op de dood van de Iraanse... 21:45
- Binnenland Hevige regenbuien trekken nog over provincies Limburg en Antwerpen, in de Voerstreek is het ergste voorbij Update 21:07
- Economie Cadeauketen Jacob's Conceptstore vraagt faillissem*nt aan 17:02
- Songfestival "Paard van Troje voor sociaal verderf": president Recep Tayyip Erdogan van Turkije haalt uit naar Songfestival 16:57
- Oceanië Streisand-effect treft rijkste vrouw van Australië: portret dat ze weg wil, gaat de wereld rond 15:36
- Verenigde Staten Trump getuigt niet op proces tegen hem over zwijggeld voor p*rnoactrice Stormy Daniels 20:17
